ZENSI PATEL 
બાંગ્લાદેશ હાલમાં ભારે અશાંતિના સમયગાળામાંથી પસાર થઈ રહ્યું છે. છેલ્લા બે અઠવાડિયાથી સતત હિંસક વિરોધ પ્રદર્શનો બાદ શેખ હસીનાએ સોમવાર, 5 ઓગસ્ટના રોજ વડાપ્રધાન પદ પરથી રાજીનામું આપ્યું હતું.
બાંગ્લાદેશમાં શેખ હસીનાએ સત્તા ગુમાવ્યા બાદ હવે ભારત સરકાર સામે પાંચ મોટા પડકારોનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે.
આવી સ્થિતિમાં, ચાલો આ અહેવાલમાં આ પાંચ મોટા પડકારો વિશે જાણીએ, જેનો ભારતને બાંગ્લાદેશમાં હિંસાને કારણે સામનો કરવો પડી શકે છે.
પહેલા સમજો કે કેવા રહ્યા છે ભારત અને બાંગ્લાદેશના સંબંધો
ભારત અને બાંગ્લાદેશ વચ્ચે છેલ્લા 15 વર્ષથી ખૂબ જ મજબૂત સંબંધો છે. પૂર્વ વડાપ્રધાન શેખ હસીનાના કાર્યકાળ દરમિયાન પણ આ બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધો ખૂબ જ મજબૂત રહ્યા હતા. બંને દેશો વચ્ચેના વેપારનો મામલો હોય કે સુરક્ષાના મામલામાં સહયોગની વાત હોય, બંને દેશો વચ્ચે ગાઢ સંબંધો જોવા મળ્યા છે.
એટલું જ નહીં, છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં ભારત અને બાંગ્લાદેશ વચ્ચેના સાંસ્કૃતિક સંબંધો પણ નવી ઊંચાઈએ પહોંચ્યા છે, પરંતુ બાંગ્લાદેશમાં શેખ હસીનાની સત્તા પરથી હકાલપટ્ટી બાદ દિલ્હીના પડકારો વધી ગયા છે.
પહેલો પડકાર- સરહદ પર તકેદારી
બાંગ્લાદેશમાં હિંસાને કારણે મોટી સંખ્યામાં લોકો ભારતમાં આશ્રય લેવાનો પ્રયાસ કરી શકે છે, જેનાથી ભારતની વસ્તી અને સંસાધનો પર દબાણ વધી શકે છે. ભારત આ શરણાર્થીઓની સંભાળ રાખવા અને તેમને સમાવી લેવાના પડકારનો સામનો કરી શકે છે.
આ સિવાય આતંકવાદીઓ સ્થળાંતરની આ તકનો ફાયદો ઉઠાવી શકે છે. બાંગ્લાદેશમાં હિંસાથી ભારત-બાંગ્લાદેશ સરહદ પર અસુરક્ષા અને ગેરકાયદેસર ઘૂસણખોરીની ઘટનાઓ વધી શકે છે. આનાથી સરહદની સુરક્ષા મજબૂત કરવી અને દેખરેખ વધારવી મહત્વપૂર્ણ બને છે.
હિંદુઓ અને લઘુમતીઓ પર હુમલા
બાંગ્લાદેશમાં હિંસા અને અસ્થિરતાના સમયમાં હિંદુઓ અને અન્ય લઘુમતી સમુદાયો પર હુમલા વધી શકે છે. ઈતિહાસ દર્શાવે છે કે ભારતના પડોશી દેશ બાંગ્લાદેશમાં જ્યારે પણ રાજકીય અસ્થિરતા કે સામાજિક તણાવ હોય છે ત્યારે લઘુમતી સમુદાયોને વારંવાર નિશાન બનાવવામાં આવે છે.
આવી સ્થિતિમાં ભારત માટે આ એક મોટો પડકાર બની શકે છે, કારણ કે કેન્દ્ર સરકારની છબી હિન્દુત્વની છે અને આવી સ્થિતિમાં સરકાર પર કેટલાક નક્કર પગલાં લેવાનું દબાણ વધી શકે છે. વિપક્ષી પાર્ટીઓ પણ કેન્દ્ર સરકારને CAA સાથે જોડીને નિશાન બનાવી શકે છે.
ત્રીજો પડકાર- રાજદ્વારી સંબંધો
બાંગ્લાદેશ ભારતનો મહત્વપૂર્ણ વેપારી ભાગીદાર છે. આ હિંસા અને અસ્થિરતાને કારણે બંને દેશોના વેપાર અને રોકાણ પર નકારાત્મક અસર પડી શકે છે, જે બંને દેશો વચ્ચેના આર્થિક સંબંધોમાં અવરોધ ઉભો કરી શકે છે. હસીનાને ભારતમાં આશ્રય આપવાના મામલામાં બાંગ્લાદેશની નવી સરકાર સાથેના સંબંધોમાં નવી રેખા દોરવામાં આવી શકે છે. જો વિરોધ પક્ષોની સરકાર બનશે તો સંબંધોમાં અસ્વસ્થતા આવી શકે છે.
રાજકીય દબાણ
બાંગ્લાદેશમાં હિંસા અને અસ્થિરતાને કારણે, આ મુદ્દા પર હસ્તક્ષેપ કરવા અથવા માનવતાવાદી સહાય પૂરી પાડવા માટે ભારત પર આંતરરાષ્ટ્રીય રાજકીય દબાણ વધી શકે છે. આ કારણે ભારતે તેની વિદેશ નીતિને સંતુલિત કરવી પડી શકે છે.
વિદેશમાં સ્થાયી થયેલા ભારતીયોની સુરક્ષા
જો બાંગ્લાદેશના કટ્ટરપંથી સંગઠનોને લાગે છે કે ભારત તેમની આંતરિક બાબતોમાં હસ્તક્ષેપ કરી રહ્યું છે તો વિદેશમાં સ્થાયી થયેલા ભારતીયો તેમનું નિશાન બની શકે છે. આવી સ્થિતિમાં દરેકની સુરક્ષાની જવાબદારી સરકારની રહેશે.
બાંગ્લાદેશમાં ભારત વિરુદ્ધ ષડયંત્ર
એવા સમાચાર છે કે જેલમાંથી ઘણા કેદીઓ ભાગી ગયા છે, જેમાં ભારત માટે ખતરો બનેલા ઘણા આતંકવાદીઓ પણ સામેલ છે. પાકિસ્તાનનું આતંકવાદી સંગઠન ISI પણ Bangladesh ની વર્તમાન સ્થિતિનો ફાયદો ઉઠાવીને પોતાની ગતિવિધિઓ વધારી શકે છે.
ભારત Bangladesh સાથે સરહદો વહેંચે છે અને ત્યાંની જમીનનો ઉપયોગ આતંકવાદી પ્રવૃત્તિઓ માટે થઈ શકે છે. અત્યાર સુધી જે સમાચાર આવ્યા છે તે મુજબ Bangladesh માં જે કંઈ પણ થઈ રહ્યું છે તેની પાછળ ચીન અને આઈએસઆઈનો હાથ હોવાનું પણ કહેવામાં આવી રહ્યું છે.
લઘુમતીઓને નિશાન બનાવવામાં આવી રહ્યા છે
આ સમગ્ર મામલાની વચ્ચે એક સવાલ એ ઊભો થાય છે કે જો શેખ હસીના લાંબા સમય સુધી ભારતમાં રહેશે તો શું Bangladesh માં ભારત વિરોધી અભિયાનને જોર મળશે? આ સવાલના જવાબમાં રિટાયર્ડ જનરલ કેકે સિન્હા કહે છે કે આમાં થોડું સત્ય હોઈ શકે છે.
ઈસ્કોન મંદિરના પૂજારી ગોવિંદ દાસે કહ્યું કે હિન્દુઓ માટે કોઈ આશ્રય નથી. અમને ડર લાગે છે. જ્યારે તેમને પૂછવામાં આવ્યું કે શું તે લોકોએ સુરક્ષાની માંગ કરી છે તો તેમણે કહ્યું કે સુરક્ષા કોણ આપશે. તેમણે કહ્યું કે મંદિરમાં 200 લોકો રહે છે. અત્યારે મારું ઘર સલામત છે પરંતુ દરેક જગ્યાએ વિરોધ થઈ રહ્યો છે. લઘુમતીઓને નિશાન બનાવવામાં આવી રહ્યા છે.
આરજેડી બાંગ્લાદેશ મુદ્દે સરકાર સાથે
આરજેડી સાંસદ મનોજ ઝાએ કહ્યું છે કે તેમની પાર્ટી Bangladesh ના મુદ્દે સરકારની સાથે છે. Bangladesh માં જે કંઈ થયું, તેની પાછળ માત્ર અનામતનો વિરોધ નથી.
જ્યારે તેમને શિવસેનાના નેતા સંજય રાઉતના તાનાશાહી નિવેદન વિશે પૂછવામાં આવ્યું તો મનોજ ઝાએ સલાહ આપી અને કહ્યું કે અતિરેકથી બચવું જોઈએ.
આ પણ વાંચો: બાંગ્લાદેશમાં હિંદુઓની સંખ્યા કેટલી છે, તેમની હાલત કેમ સતત બગડી રહી છે?
ભારત માટે બાંગ્લાદેશ કેમ મહત્વનું છે?
ભારત માટે, Bangladesh ઐતિહાસિક, સાંસ્કૃતિક, આર્થિક અને વ્યૂહાત્મક સંબંધો ધરાવે છે જે તેમને એકસાથે બાંધે છે. ભારત અને Bangladesh વચ્ચે ઊંડા ઐતિહાસિક અને સાંસ્કૃતિક સંબંધો છે. બંને દેશોએ સ્વતંત્રતા સંગ્રામ અને ભાગલાનો ઈતિહાસ શેર કર્યો છે. બાંગ્લાદેશી સમાજ પર ભારતીય સંસ્કૃતિ અને ભાષાનો વ્યાપક પ્રભાવ છે.
આ સિવાય Bangladesh ભારતનું મહત્વપૂર્ણ વેપારી ભાગીદાર છે. આ બંને દેશો વચ્ચે કપડાં, કૃષિ પેદાશો અને મશીનરી સહિત વિવિધ સામાનનો વેપાર થાય છે. ભારતના પાડોશી દેશ Bangladesh માં ભારતીય કંપનીઓનું રોકાણ અને વ્યાપારી પ્રવૃત્તિઓ પણ મહત્વપૂર્ણ છે.
નોંધ : આ વેબસાઈટ પર આપેલી તમામ ન્યૂઝ અને વાતો રીપોર્ટર દ્વારા રિપોર્ટ કરેલા છે. અથવા તો કોઈક સોર્સ ઉપરથી માહિતી લેવામાં આવેલા છે. ન્યૂઝ તથા અન્ય વાતોની જવાબદારી જે તે લેખક તથા સોર્સની રહેશે. “divyangnewschannel.com” વેબસાઈટ કે પેજ ની કોઈપણ પ્રકારની જવાબદારી રહેશે નહી
About The Author
