ગર્ભનિરોધક ગોળીઓ લીધા પછી 27 વર્ષની છોકરીને હાર્ટ એટેક (Heart attack) આવ્યો? ડોક્ટરે આપી આ ચેતવણી
ZENSI PATEL
1 min read
પોલિસિસ્ટિક ઓવેરિયન સિન્ડ્રોમ (PCOS) નો સામનો કરવા માટે એક છોકરી ગર્ભનિરોધક ગોળીઓ લઈ રહી હતી અને તેને હાર્ટ એટેક (Heart attack) આવ્યો. ડોક્ટર કહે છે કે છોકરીની આ સ્થિતિ ગર્ભનિરોધક ગોળીઓના કારણે થઈ છે.
મુંબઈમાં 27 વર્ષની એક મહિલાને હાર્ટ એટેક (Heart attack) આવ્યો હતો. તે પોલિસિસ્ટિક ઓવેરિયન સિન્ડ્રોમ (PCOS) થી પીડિત હતી અને તેનો સામનો કરવા માટે ગર્ભનિરોધક ગોળીઓ લઈ રહી હતી. PCOS એક હોર્મોનલ ડિસઓર્ડર છે જે અંડાશયમાં માસિક સ્રાવ અને સિસ્ટમનું અનિયમિતતાનું કારણ બને છે. માહિતી અનુસાર, છોકરી 10 વર્ષથી PCOS થી પીડિત હતી અને તે લગભગ 7 વર્ષથી ગર્ભનિરોધક ગોળીઓ લઈ રહી હતી. ખરેખર, આટલા લાંબા સમયથી ગોળીઓ લેવી તેના માટે ખતરનાક સાબિત થઈ.
પાયલના મતે, તે લગભગ એક દાયકાથી PCOS થી સંઘર્ષ કરી રહી હતી અને તેના સ્ત્રીરોગચિકિત્સકે તેને સાત વર્ષથી ગર્ભનિરોધક ગોળીઓ લેવાની સલાહ આપી હતી. તેથી જ તે આ ગોળીઓ લેતી હતી. ડોક્ટરે ગર્ભનિરોધક ગોળીને હૃદયરોગના હુમલા (Heart attack) નું કારણ ગણાવી છે.
શું હતો સમગ્ર મામલો
સોફ્ટવેર એન્જિનિયર યુવતીએ 2 જૂને એસિડિટીની ફરિયાદ કરી હતી, જેના કારણે તેને મધ્યરાત્રિએ છાતીમાં તીવ્ર દુખાવો થયો હતો અને તેની હાલત વધુ ખરાબ થઈ હતી. બાદમાં જ્યારે તે હોસ્પિટલ પહોંચી ત્યારે ડોક્ટરે કહ્યું કે તેને હાર્ટ એટેક આવ્યો છે.
મુંબઈની સૈફી હોસ્પિટલના હૃદય નિષ્ણાત ડૉ. કૌશલ છત્રપતિએ 3 જૂને સવારે છોકરીમાં સ્ટેન્ટ નાખ્યો હતો. મીડિયા સાથે વાત કરતા તેમણે કહ્યું, ‘જ્યારે રાત્રે છોકરીને હોસ્પિટલમાં લાવવામાં આવી ત્યારે તેનો ECG રિપોર્ટ સારો નહિ હતો અને તેમાંથી તેમને ખબર પડી કે છોકરીને હાર્ટ એટેક આવ્યો છે.’
‘ગર્ભનિરોધક ગોળીઓના કારણે છોકરીને હાર્ટ એટેક (Heart attack) આવ્યો હતો, જે તે છેલ્લા 7 વર્ષથી પોલિસિસ્ટિક ઓવરી સિન્ડ્રોમ માટે લઈ રહી હતી. આ ગોળીઓના કારણે તેના લોહીમાં ગંઠાવાનું નિર્માણ થયું હતું, જેના કારણે તેણીને હાર્ટ એટેક (Heart attack) ની ફરિયાદ થઈ હતી.’
સંશોધન અને નિષ્ણાતો શું કહે છે?
‘ધ બીએમજે’ મેડિકલ જર્નલમાં પ્રકાશિત થયેલા ડેનિશ અભ્યાસ મુજબ, સૌથી વધુ ઉપયોગમાં લેવાતી હોર્મોનલ ગર્ભનિરોધક – એસ્ટ્રોજન-પ્રોજેસ્ટિન ગોળીનું સંયોજન – ઇસ્કેમિક સ્ટ્રોક અને હાર્ટ એટેક (Heart attack) નું જોખમ બમણું કરી શકે છે.
સ્ત્રીરોગવિજ્ઞાની ડૉ. કિરણ કોએલ્હો કહે છે, ‘ગર્ભનિરોધક ગોળીઓને કારણે હાર્ટ એટેક (Heart attack) કરતાં સ્ટ્રોક વધુ સામાન્ય છે. મેં 22 વર્ષ અને 28 વર્ષની PCOS થી પીડાતી સ્ત્રીઓને સ્ટ્રોકથી પીડાતી જોઈ છે પરંતુ સ્ત્રીઓને ઓવ્યુલેશનને દબાવવા માટે ગોળીઓની જરૂર પડે છે જે તેમના અંડાશયમાં કોથળીઓની સંખ્યા ઘટાડે છે.’
‘શહેરી સ્ત્રીઓમાં તણાવનું સ્તર ખૂબ ઊંચું છે અને બાળપણમાં સ્થૂળતા જૂના સમય કરતાં ઘણી વધી ગઈ છે. આ પરિબળો ભારતીય શહેરોમાં PCOS નું જોખમ વધારે છે, જ્યાં દર 5 માંથી 1 છોકરી તેની ફરિયાદ કરે છે.’
નાણાવટી હોસ્પિટલના કાર્ડિયોલોજિસ્ટ ડૉ. રાજીવ ભાગવત કહે છે, ‘એ વાત જાણીતી છે કે ગર્ભનિરોધક ગોળીઓ થ્રોમ્બોસિસ (લોહીના ગંઠાવાનું) વધારી શકે છે, પરંતુ આ ગોળીઓ લખતા પહેલા ડોકટરો માટે મહિલાના હૃદયના સ્વાસ્થ્યનો કૌટુંબિક ઇતિહાસ જાણવો પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આજના યુવાનોમાં હૃદય રોગનું મુખ્ય કારણ કૌટુંબિક ઇતિહાસ પણ છે.’
ગર્ભનિરોધક સાથે સંકળાયેલા હૃદયરોગના હુમલા (Heart attack) નું જોખમ 35 વર્ષથી વધુ ઉંમરની સ્ત્રીઓ, ધૂમ્રપાન કરનારાઓ અને હૃદય રોગ માટે અન્ય જોખમી પરિબળો જેમ કે હાઈ બ્લડ પ્રેશર, ડાયાબિટીસ, ઉચ્ચ હિમોગ્લોબિન સ્તર અને ખૂબ વધારે પ્લેટલેટ્સ ધરાવતા લોકોમાં વધુ છે.
આ પણ વાંચો : ચાંદી (Silver) ની ચમક વધુ વધી, દિવાળી સુધીમાં ભાવ 1.30 લાખને પાર કરી શકે છે, જાણો નિષ્ણાતોએ શું કહ્યું
ગર્ભનિરોધક ગોળીઓ PCOS સાથે વ્યવહાર કરવામાં કેવી રીતે મદદ કરે છે?
હોર્મોનલ જન્મ નિયંત્રણ, જેમાં એસ્ટ્રોજન અને પ્રોજેસ્ટિન બંને હોય છે, તે સ્ત્રીના હોર્મોન્સને સંતુલિત કરવામાં મદદ કરી શકે છે, જે પોલિસિસ્ટિક અંડાશય સિન્ડ્રોમ (PCOS) ના ઘણા લક્ષણો ઘટાડે છે. PCOS ધરાવતી સ્ત્રીઓમાં હોર્મોનલ અસંતુલન હોય છે જે ટેસ્ટોસ્ટેરોનના અસામાન્ય રીતે ઊંચા સ્તરનું કારણ બને છે. PCOS વંધ્યત્વનું મુખ્ય કારણ છે.
2021 ના સંશોધન મુજબ, સંયુક્ત મૌખિક ગર્ભનિરોધક (COCs) એ PCOS માટે પ્રથમ-લાઇન સારવાર છે. COCs એ જન્મ નિયંત્રણ ગોળીઓ છે જેમાં 2 હોર્મોન્સ હોય છે. આ હોર્મોન્સ સામાન્ય રીતે એસ્ટ્રોજન અને પ્રોજેસ્ટિન નામના પ્રોજેસ્ટેરોનનું કૃત્રિમ સ્વરૂપ હોય છે. COCs અંડાશયને ઇંડા છોડતા પણ અટકાવે છે જે ગર્ભાવસ્થાને અટકાવે છે.
COCs સ્ત્રીના એસ્ટ્રોજનના સ્તરને વધારીને અને તેના શરીર દ્વારા ઉત્પાદિત ટેસ્ટોસ્ટેરોનની માત્રા ઘટાડીને PCOS માં હોર્મોનલ અસંતુલનને નિયંત્રિત કરી શકે છે. 2021 ના એક સંશોધનમાં જણાવાયું છે કે COCs માસિક ચક્રને નિયંત્રિત કરી શકે છે અને ઉચ્ચ ટેસ્ટોસ્ટેરોન સ્તરના કેટલાક અન્ય લક્ષણો જેમ કે વધુ પડતા વાળનો વિકાસ અને ખીલ ઘટાડી શકે છે. તેઓ એન્ડોમેટ્રાયલ કેન્સરનું જોખમ પણ ઘટાડી શકે છે.
જન્મ નિયંત્રણ ગોળીઓ Heart attack નું જોખમ કેવી રીતે વધારે છે?
એસ્ટ્રોજન ધરાવતી મૌખિક જન્મ નિયંત્રણ ગોળીઓ લોહીના ગંઠાવાનું (થ્રોમ્બોસિસ) જોખમ વધારીને હૃદયરોગના હુમલા (Heart attack) નું જોખમ વધારી શકે છે, જે ધમનીઓમાં અવરોધ પેદા કરી શકે છે જે હૃદયરોગના હુમલા (Heart attack) નું કારણ બને છે. તે બ્લડ પ્રેશર પણ વધારે છે જે હૃદય રોગનું મુખ્ય કારણ છે અને લોહીના કોલેસ્ટ્રોલના સ્તરમાં પણ ફેરફાર કરે છે. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો, મૌખિક એસ્ટ્રોજન ગોળીઓ LDL અથવા ઓછી ઘનતાવાળા લિપોપ્રોટીન (ખરાબ) કોલેસ્ટ્રોલ વધારી શકે છે અને HDL અથવા ઉચ્ચ ઘનતાવાળા લિપોપ્રોટીન (સારા) કોલેસ્ટ્રોલ ઘટાડી શકે છે જે હૃદય રોગનું જોખમ વધારે છે.
જો તમને PCOS માટે મૌખિક ગર્ભનિરોધક સૂચવવામાં આવ્યા હોય, તો તે જ સમયે કાર્ડિયોલોજિસ્ટની મુલાકાત લો અને તે લેતા પહેલા તમારા હૃદય સંબંધિત જોખમ પરિબળોની તપાસ કરાવો.
નોંધ : આ વેબસાઈટ પર આપેલી તમામ ન્યૂઝ અને વાતો રીપોર્ટર દ્વારા રિપોર્ટ કરેલા છે. અથવા તો કોઈક સોર્સ ઉપરથી માહિતી લેવામાં આવેલા છે. ન્યૂઝ તથા અન્ય વાતોની જવાબદારી જે તે લેખક તથા સોર્સની રહેશે. “divyangnewschannel.com” વેબસાઈટ કે પેજ ની કોઈપણ પ્રકારની જવાબદારી રહેશે નહી
About The Author
